Ratusz zwany Hláska

Prawdopodobnie najbardziej znany i górujący nad miastem symbol Opawy, budynek ratusza z charakterystyczną wieżą, znaną dziś pod nazwą Hláska, zajmuje wschodnią część Górnego Rynku (Horní náměstí). Dość skomplikowana i bogata historia tego symbolicznego i zarazem centralnego punktu miasta odbija się także w różnorodnym i nie zawsze zrozumiałym nazewnictwie wieży i samego ratusza. W przeszłości posługiwano się zarówno nazwami niemieckimi, czyli Turm, Stadtturm, Stadthausturm czy Schmetterhaus dla domu pod wieżą, jak i czeskimi nazwami, czyli Hláska (jako wieża strażnicza), městská věž (wieża miejska) lub hodinářská věž (wieża zegarowa) bez odpowiedniego ekwiwalentu dla samego domu.

W pierwszej połowie XIV wieku rada miejska przekazała swoją południową wieżę przy kościele farnym Wniebowzięcia Marii Panny na rzecz świątyni. Według dostępnych informacji, miało następnie dojść do wybudowania nowej wieży na rynku w miejscu, gdzie zapewne już stał lub dopiero został zbudowany tzw. Schmetterhaus – najprawdopodobniej parterowy, prostokątny budynek wykorzystywany do handlu, zwłaszcza magazynowania towarów, które były przewożone przez miasto. Później nad parterem z kramami kupieckimi miał powstać budynek ratusza. Sama wieża służyła głównie do ogłaszania najróżniejszych zdarzeń, mógł to być na przykład początek targów lub pożar. Pod wieżą stała waga kontrolna do ważenia towaru. Zasadnicze zmiany nastąpiły w drugiej połowie XVI wieku. Podczas gdy miejską wieżę zmiotła wichura i trzeba było czekać pięćdziesiąt lat na zbudowanie nowej, Schmetterhaus prawdopodobnie po pożarze w 1561 roku został przebudowany. Rada miejska w 1580 roku zakupiła kamienicę na południowej stronie rynku (w miejscu dzisiejszej Slezanki), gdzie ratusz urzędował aż do końca drugiej wojny światowej, gdy cała linia zabudowy w tym miejscu została zrównana z ziemią.

Przebudowę starego budynku ratusza uzupełniła następnie w latach 1614-1618 budowa nowej wieży miejskiej z zegarem, zrealizowana w renesansowym stylu przez budowniczego Kryštofa Prochhubera. Dwukondygnacyjny Schmetterhaus był prawdopodobnie wzniesiony na planie prostokąta i zakończony attyką, wieża stała albo w linii fasady, albo była wysunięta przed budynek. Oprócz kramów kupieckich i stoisk piekarskich pierwsze piętro budynku było w drugiej połowie XVIII wieku wykorzystywane do organizowania przedstawień teatralnych. W 1803 roku przed Schmetterhausem dobudowano miejską strażnicę i w tym okresie nastąpiła jedna z kilku adaptacji budynku. Pierwsze piętro do połowy XIX wieku służyło jako pomieszczenia mieszkalne, w końcu niektóre z nich zastąpiły pomieszczenia urzędów budowlanych i gospodarczych oraz mieszkanie kata z małym więzieniem.  Później piętro to służyło urzędowi probierczemu, kancelarii wojskowej, Izbie Handlowej i Gospodarczej oraz jej Muzeum Artystyczno-Przemysłowemu. Na parterze zlikwidowaną strażnicę zastąpiły sklepy. Pod koniec wieku, po opuszczeniu budynku przez Izbę i Muzeum, mieściły się tu głównie różne urzędy.

Wysiłki miasta zmierzające do wzniesienia nowego budynku, który miałby godny, reprezentacyjny charakter i stanowiłby odpowiednie uzupełnienie renesansowej wieży, doprowadziły na samym początku XX wieku do rozpisania konkursu na nowy budynek Schmetterhausu. Spośród 82 złożonych projektów zwyciężyła praca Rudolfa Srntza. Najpierw w 1902 roku przystąpiono do wyburzenia starego obiektu i w ciągu następnego roku obok wieży wyrosła nowa budowla w historyzującym, renesansowym stylu. Trzypiętrowy budynek, złożony z trzech prostopadłych w stosunku do siebie, dwutraktowych skrzydeł, jest w narożach wzmocniona wykuszowymi wieżami. Główna fasada z podwójnymi oknami i dwoma balkonami po bokach wieży jest ozdobiona płaskorzeźbami – herbem miasta, niesionego przez parę lwów, godłami z klejnotami nad wejściem oraz orłami po jego bokach i lwami na rogach budynku. Na attykach bocznych, trójkątnych szczytów są umieszczone lwy i dwa medaliony portretowe. Kwadratowa wieża, która zachowała swoją formę z początku XVII wieku, jest zakończona ośmioboczną nadbudową z galeryjką i trzypoziomową banią z dwoma świetlikami. Wnętrze na północnej ścianie od strony półokrągłego schodkowego ryzalitu służyło jako kawiarnia Niedermeyer, na południowej stronie mieścił się oddział banku. Pierwsze piętro służyło jako pomieszczenia mieszkalne, a na drugim urzędowało Muzeum Miejskie.

Kolejny okres budowla przetrwała bez większych zmian, jej kształt nie zmienił się także w ciągu okupacji, gdy został opracowany niezrealizowany projekt nowej aranżacji wnętrza. W odróżnieniu od okolicznych kamienic Hláska przeczekała wyzwolenie Opawy bez wyraźniejszych uszkodzeń wieży i zewnętrznego muru, szkód doznał tylko dach od północnej strony razem z niektórymi pomieszczeniami, które zniszczył pożar. Uszczerbku doznały jednak niektóre wnętrza, zwłaszcza kawiarnia Niedermeyer. Po przejęciu władzy przez komunistów w lutym 1948 roku w obiekcie mieściła się Miejska Rada Narodowa. Remonty prowadzone w następnych dziesięcioleciach były tylko fragmentaryczne i nie spowodowały zbyt wielkich zmian ani w formie zewnętrznej, ani w trochę nudnym wnętrzu. Zmianę przyniósł dopiero remont generalny budynku, przeprowadzony w 2006 roku. Rozległa rekonstrukcja, połączona z odrestaurowaniem elementów dekoracyjnych i zewnętrznych, zrealizowana z poszanowaniem oryginalnej formy z 1902 roku, przywróciła Hlásce godny wygląd. Budynek pełni obecnie funkcję reprezentacyjnej siedziby Magistratu Miasta Opawy.