Kościół p.w. św. Katarzyny

Dziś niewtajemniczony obserwator już tylko z trudem uznałby kościół św. Katarzyny za jeden z najstarszych obiektów sakralnych miasta Opawy i jego okolicy. Przebudowa z początku XIX wieku zmieniła wprawdzie zasadniczo kształt budowli, ale elementy jej średniowiecznego, gotyckiego jądra można zauważyć jeszcze dziś. Od imienia patronki kościoła św. Katarzyny Aleksandryjskiej pochodzi też nadana w późniejszych latach nazwa całej tutejszej miejscowości - Kateřinky (Dorf Kathreyn).

Bez badań archeologicznych nie można potwierdzić ani wykluczyć możliwości istnienia starszego obiektu sakralnego w miejscu dzisiejszego kościoła. Pierwsza wzmianka z 1369 roku, na podstawie której datuje się zakończenie budowy, mówi o instalacji wykonanego na desce obrazu ołtarzowego poświęconego św. Katarzynie w kościele pod tym samym wezwaniem. Informacji tej nie można jednak uważać za pewną, ponieważ nie musi się koniecznie wiązać z tym miejscem. Pierwsza pewna wiadomość z 1417 roku pozwala przypuszczać, że świątynia istniała już jakiś czaćs wcześniej i pełniła swoją funkcję. Analiza stylu architektonicznego potwierdza powstanie kościoła właśnie między tymi dwoma datami, ze wskazaniem raczej na lata sześćdziesiąte lub siedemdziesiąte XIV wieku.

Pierwotnie kościół miał jedną prostokątną nawę, pięcioboczne prezbiterium i na swojej północnej stronie zakrystię, przy czym do czasów współczesnych zachował się tylko mur obwodowy z południowym portalem wejściowym, z wyjątkiem zachodniej ściany nawy. W prezbiterium, które jest oddzielone od nawy łamanym łukiem triumfalnym, można również dostrzec oryginalne, eleganckie sklepienie krzyżowo-żebrowe z promienistym zamknięciem i pionowo wpuszczone sedilia – miejsca dla znaczniejszych uczestników nabożeństwa. Do początku XIX wieku forma kościoła nie różniła się zbytnio od swojego pierwotnego średniowiecznego stanu, jak dokumentują to informacje dotyczące remontu po pożarze w 1764 roku. Oryginalny strop nawy zastąpiono prawdopodobnie płaskim drewnianym stropem, udokumentowana jest również niewielka drewniana wieżyczka. Z kroniki z przełomu XVI i XVII wieku można się dowiedzieć, że kościół razem z cmentarzem służył mieszkańcom osad przyległych do Opawy – dzisiejszych Kateřinek, Malých Hoštic i Kylešovic. Pochówki odbywały się tutaj aż do 1869 roku, gdy został udostępniony nowy cmentarz przy pobliskiej kaplicy św. Krzyża - tzw. Kaplicy Szwedzkiej. W kościele, który był najprawdopodobniej administrowany przez podlegającego opawskiej parafii kapłana kościoła Marii Panny, w połowie XVII wieku kazania wygłaszano w dwóch językach, czyli po czesku i niemiecku.

W ciągu XIX i XX wieku obiekt kilka razy przebudowywano i remontowano, przy czym zwłaszcza te pierwsze i największe prace budowlane z 1806 roku zasadniczo zmieniły kształt zabytku. Wyburzono zachodnią ścianę i przedłużono budynek kościoła. Jednocześnie wykonano sklepienie nad nawą, zbudowano kruchtę z organami i przede wszystkim na frontowej fasadzie zbudowano wieżę na planie kwadratu z cebulową banią, świetlikiem i makowicą. Dziś kościół jest na nowo otynkowany, na bokach są umieszczone jednostopniowe podpory, fasada jest podzielona na pilastry i zakończona gzymsem koronowym.

Wewnątrz kościoła znajduje się 14 obrazów przedstawiających stacje drogi krzyżowej, namalowane przez Jana Lukáša Krackera w 1761 roku. Cykl został początkowo wykonany dla kościoła franciszkanów św. Barbary przy ulicy Ostrožnej, a po jego zlikwidowaniu w 1796 roku został przeniesiony do Kateřinek. Zbiegiem okoliczności w tym samym roku zmarła Maria Anna Hrabianka Renardová, córka wolnego pana Sobka z Kornic, którego nagrobna stela jest wmurowana w zewnętrzną ścianę prezbiterium. Na tym mocno uszkodzonym nagrobku z piaskowca jest płaskorzeźba przedstawiająca dwa herby – herb jej męża oraz herb rodu Sobków, który podtrzymują lwy i z którego wyrasta hrabiowska korona i krzyż. Tuż obok znajduje się trochę młodsza i dużo bardziej uszkodzona płyta nagrobna Vincenca Matyáša Rudzinskiego, właściciela majątku kateřinskiego. W ogrodzie kościoła stoi figura św. Floriana. Rzeźba świętego chroniącego przed pożarami została tu przeniesiona ze skrzyżowania ulic Ratibořskiej i Černej. Praca nieznanego autora z 1721 roku, przedstawiająca patrona w postaci rzymskiego żołnierza z kopią, wylewającego wodę z wiadra, jest jednym ze znaczących barokowych zabytków w Opawie.