Cmentarz żydowski

Jedynym zachowanym zabytkiem po społeczności żydowskiej w Opawie możemy uważać właśnie żydowski cmentarz w kompleksie Cmentarza Miejskiego przy ulicy Otickiej. Impulsem, który skłonił miasto w 1890 roku do zbudowania nowego żydowskiego cmentarza, był brak miejsca na cmentarzu między ulicami Na Rybníčku i Veleslavínovą, funkcjonującego tutaj od 1854 roku. Szczątki pochowanych już tu osób nie zostały jednak przeniesione na nowy cmentarz komunalny, a pierwotny żydowski cmentarz zachował się w tym miejscu aż do drugiej wojny światowej. Wówczas cmentarz został całkowicie zlikwidowany przez nazistów, z wyjątkiem muru ogrodzenia, który zachował się do dziś. Przed założeniem tego pierwotnego cmentarza Żydzi wykorzystywali do pochówku zmarłych plac koło domu zwanego Nowym Światem w miejscu późniejszych ulic Alšovej i Olomouckiej.  Stąd jednak po czterech latach musieli się przenieść z powodu planowanej, jednak niezrealizowanej budowy koszar kawalerii. Później teren został wykorzystany przy budowie dworca kolejowego Opava západ (Opawa Zachód). Najstarszy znany żydowski cmentarz znajdował się jednak od początku XVI wieku za Bramą Hradecką, między dzisiejszymi ulicami Skřivánčí i Rooseveltovą.

Cmentarz Miejski przy ulicy Otickiej został podzielony na trzy części, czyli na główną część katolicką, część ewangelicką po lewej stronie i na część wydzieloną dla ludności żydowskiej, która znajdowała się po prawej stronie przed główną bramą. Jej prostokątny teren o wymiarach 120x100 metrów jest ogrodzony ceglanym murem i oprócz głównej dwuskrzydłowej kutej furty ma jeszcze kilka wejść. Na cmentarzu znajduje się w osi wejścia również parterowa sala pogrzebowa o prostokątnym kształcie z półokrągłym zakończeniem. Budynek z 1893 roku z neoempirowymi elementami miał służyć do celów żydowskiego rytuału pogrzebowego, był jednak, aż do wzniesienia nowego budynku obrzędowego w 2007 roku, wykorzystywany przez wszystkie wyznania. Na terenie z przypadkowo posadzonymi drzewami jest rozmieszczonych około sześciuset kamieni nagrobnych. Tylne rejony cmentarza, pierwotnie wydzielone dla przyszłych pokoleń, pozostały niewykorzystane. Płyty wykonane przede wszystkim z czarnego szlifowanego granitu są opatrzone hebrajsko-niemieckimi i hebrajsko-czeskimi napisami, często także porośnięte bluszczem, rośliną typową dla cmentarzy żydowskich.

Ze znanych opawskich osobistości, które są tu pochowane, możemy wymienić na przykład kupców Maxa Bredę i Moritza Weinsteina, ponadto rabína Abrahama Blüha, adwokatów Moritza Ernsta i Aloisa Eislera, fabrykantów Aloisa Lichwitza, Eduarda Abelesa czy Ferdinanda Quittnera. Lista nagrobków została sporządzona w 1996 roku i jest przechowywana w kancelarii Gminy Żydowskiej w Opawie. Na cmentarzu jest również umieszczony pomnik żołnierzy żydowskich poległych w pierwszej wojnie światowej. Po drugiej wojnie światowej, w trakcie której cmentarz był zamknięty przez nazistów, a najbardziej wartościowe nagrobki zostały wywiezione lub zniszczone, ustawiono tutaj pomnik dwudziestu pięciu ofiar marszu śmierci. Ludzi ci zginęli w drodze pod Hněvošicami i dvorem Arnošta w styczniu 1945 roku. Są tu także zainstalowane napisy dla uczczenia pamięci Żydów, którzy zginęli w obozach koncentracyjnych i obozach zagłady. Cmentarz po wojnie odremontowano, a ostatni pogrzeb odbył się tutaj w 1983 roku.