Cmentarz Miejski

Główna część Cmentarza Miejskiego znajduje się w miejscu stosunkowo oddalonym od centrum miasta. Cmentarz został zbudowany według projektu architekta miejskiego Eduarda Labitzkiego i służy mieszkańcom Opawy od 1891 roku. W przeszłości mieszkańców miasta grzebano początkowo przy znaczniejszych kościołach (kościół św. Ducha, św. Wojciecha, nieistniejący już kościół św. Leonarda przy dzisiejszej ulicy Hradeckiej), przy czym najrozleglejsze i najważniejsze cmentarzysko znajdowało się przy kościele farnym Wniebowzięcia Marii Panny w miejscu, gdzie stoi dzisiaj budynek Teatru Śląskiego. Poza tym grzebano zmarłych także na podmiejskich cmentarzach koło kościoła św. Katarzyny lub Trójcy Przenajświętszej. Zasadniczą zmianę przyniosło dopiero zarządzenie Józefa II z 1789 roku, które zakazywało chowania zmarłych w obrębie murów miejskich. Dlatego to największe miejsce pochówków przeniesiono na przedmieście jaktařskie, gdzie mniej więcej w przestrzeni między ulicami Hany Kvapilovej i Bochenkovą w miejscu późniejszego kościoła św. Jadwigi działało przez blisko sto lat, zanim przy ulicy Otickiej został założony dzisiejszy cmentarz miejski.

Budowa nowego cmentarza przy ul. Otickiej pod kierunkiem Miejskiego Urzędu Budowlanego z naczelnym inżynierem Emilem Lubichem von Milovan i z udziałem opawskich firm budowlanych (przede wszystkim Kern i Blum) była realizowana w latach 1890 - 1891. Planowano podzielenie go na trzy samodzielne części: lewą ewangeliczną, prawą żydowską, gdzie stała również hala obrzędowa, a także centralną katolicką za główną bramą. Cmentarz podzielono siatką ścieżek na regularne prostokątne pola z owalnym ryneczkiem w środku. Przed głównym monumentalnym wejściem zostały usytuowane dwa naprzeciwległe i niemal takie same budynki w stylu neorenesansu zaalpejskiego, z motywem surowego muru. Za bramą stoją naprzeciwko siebie dwa podobne budynki z prostą kolumnadą. W środku cmentarza stoi neorenesansowa kolumnada na planie jednej czwartej koła z kolumnami toskańskimi, służąca jako miejsce ostatniego spoczynku dla najważniejszych osobistości miasta. Swój grobowiec mają tu na przykład opawski burmistrz z przełomu XIX i XX wieku Emil Rochowański oraz cukrownik i polityk Jindřich Janotta. Kolumnada w końcu powstała tylko jedna, a w miejscu wydzielonym pierwotnie dla dalszej części został umieszczony nagrobek śląskiego poety Petra Bezruča. Według projektu architekta Františka Nováka wykonał go w 1965 roku rzeźbiarz Vladimír Navrátil.

Inne nagrobki prominentnych osób są rozmieszczone na całym terenie cmentarza. Często są to bardzo kosztowne i wystawne pomniki, na przykład nagrobek prezydenta Izby Handlowej i Gospodarczej Carla Dorasila. Z innych pochowanych tutaj znaczących osobistości życia opawskiego wspomnijmy chociaż lekarza Jana Kolofíka, botanika Emanuela Urbana, architekta Adalberta Bartla, burmistrza Waltera Kudlicha czy austriackiego marszałka polnego Eduarda von Böhm-Ermolli. Warto wspomnieć również mauzoleum rodziny Grauerów w postaci marmurowej gotyckiej kaplicy z witrażami Józefa Mehoffera lub nagrobek doktora Kalusa z płaskorzeźbą przedstawiającą lekarza podczas opieki nad dzieckiem, autorstwa rzeźbiarki Jaroslavy Lukešovej.

Ze starszego cmentarza został tu przeniesiony niezachowany już dzisiaj pomnik poległych w wojnie prusko-austriackiej w 1866 roku. Pomnik upamiętniający ofiary pierwszej wojny światowej, w symbolicznej formie wbitego w ziemię miecza, dzieło rzeźbiarza Josefa Obetha, można dojrzeć w tylnej części kompleksu. Na terenie cmentarza znalazło miejsce ostatniego spoczynku także ponad trzy tysiące żołnierzy Armii Czerwonej. Na ich pomniku umieszczono płyty z nazwiskami poległych. Są tu jednak pochowani również polegli z szeregów Wehrmachtu, a w przedniej części są pogrzebani dezerterzy armii niemieckiej.

W pierwszej połowie XX wieku cmentarz był kilka razy powiększany, a w latach 80. zostało tu zbudowane także tzw. pole pamięci, miejsce rozsypywania prochów zmarłych. W 2007 roku zbudowano nową salą pogrzebową w miejscu dawnej części ewangelicznej, a ciągu dwóch kolejnych lat odnowiono sam cmentarz, utwardzono ścieżki i posadzono nową zieleń.