Przedsiębiorcy

Weinstein David

* 24. 1. 1874 Hodolany k. Ołomuńca – + 4. 8. 1939 Praga
Przedsiębiorca, radca komercyjny, hurtownik, współzałożyciel spółki handlowej Breda et Weinstein w Opawie, budowniczy domu handlowego Breda w Opawie.

Urodził się w rodzinie handlowców, a do Opawy przeniósł w wielu 18 lat. Ze starszym izraelickim współwyznawcą Maxem Bredą założył na początku 1898 roku jawną spółkę handlową Breda et Weinstein w celu prowadzenia handlu towarami sukiennymi, dzianymi i galanteryjnymi. Od 1910 roku Weinstein był jedynym właścicielem firmy, Max Breda wycofał się z powodu choroby.

Sukces w handlu Davidowi Weinsteinowi umożliwił rozwój firmy w kolejnych formach działalności gospodarczej. Według projektu słynnego architekta Leopolda Bauera polecił zbudować na powierzchni 1536 m² pierwszy duży ośmiokondygnacyjny dom handlowy w Czechosłowacji. Pod kierownictwem architekta Oty Reichnera w ciągu niewiarygodnych 14 miesięcy przy współudziale kilku firm w Opawie pojawiła się faktycznie ekskluzywna dominanta nowoczesnej architektury amerykańskiej z gotyzującymi elementami ostrołuków. Sprzedaż przedświąteczną w 1928 roku David Weinstein organizował już w nowym domu handlowym. Nieustannie poszerzał handel i produkcję. W tym czasie jego mienie było szacowane na 18 milionów koron. Koniunktura nie trwała jednak długo. Wkrótce po nazistowskim zaborze pogranicza na mocy rozporządzenia komisarza rzeszy d.s. Sudetów zarządcą firmy stał się jej pracownik – handlowiec Quido Preuss. David Weinstein z rodziną zbiegł z Opawy do Pragi, gdzie pod presją terroru rasowego podobno zginął i z małżonką „na samobójstwo”. Ich potomkowie żyją obecnie w Izraelu.

Breda Max

* 22. 9. 1863 Boskovice – + 24. 10. 1914 Opawa
Przedsiębiorca, handlowiec, współzałożyciel spółki handlowej Breda et Weinstein w Opawie.

Pochodził z licznej społeczności izraelickiej w Boskovicach. W Opawie pojawił się jako wędrowny kupiec w 1894 roku. Z Davidem Weinsteinem, z którym na początku 1898 roku założyli jawną spółkę handlową Breda et Weinstein, poznał się w synagodze. Z powodu choroby z przedsiębiorczości wycofał się pod koniec 1910 roku, ale zastrzegł sobie zachowanie nazwy firmy i udziału dla swoich synów. Jego wspólnik David Weinstein został jedynym właścicielem firmy.
 

Weisshuhn Karel

* 27. 2. 1837 Rybnik (P) – + 4. 1. 1919 Opawa
Przedsiębiorca, założyciel i właściciel zakładów papierniczych w Žimrovicach i w Svobodzie nad Úpą.

Karel po zdobyciu wykształcenia ogólnego, odbycia zajęć praktycznych w budownictwie oraz obowiązkowej służby wojskowej w armii pruskiej razem ze swoim bratem Pavlem przeniósł się w 1861 roku na Śląsk austriacki. Wkrótce potem wynajęli opuszczony młyn. Dobudowali tartak, oprócz handlu drewnem później prowadzili także działalność budowlaną, m. in. dróg i linii kolejowych po całym Śląsku i Morawach. Bardzo intratna okazała się produkcja podkładów kolejowych. Po dziesięciu latach pomyślnej działalności przedsiębiorczej ze względów praktycznych już nie było możliwe przebywanie nadal „daleko od cywilizacji”, dlatego bracia ze swoimi rodzinami przenieśli się do Opawy.

W Opawie Weisshuhnowie należeli do ważnych członków tutejszego zboru kościoła ewangelickiego. W wieku 54 lat Karel Weisshuhn postanowił zbudować zakłady papiernicze. Budowę papierni łącznie z kosztownym kanałem wodnym niedaleko Opawy zrealizował w latach 1888 – 91. Asortyment od papieru opakowaniowego stopniowo poszerzał się o worki papierowe, rękawy workowe, dywany papierowe itd. Transport papieru do Opawy odbywał się najpierw dwa razy w tygodniu za pomocą furmanek, po wybudowaniu między Opawą a Hradcem nad Morawicą kolei, towar przeładowywano na wagony. W końcu w 1914 roku postanowiono wybudować kolej wąskotorową, która prowadziła od hradeckiego dworca wzdłuż drogi wprost do zakładu. Z wpływów z działalności gospodarczej nieustannie poszerzał produkcję, np. wybudował następną papiernię. Był wyznawcą postępu technicznego, jako pierwszy w regionie opawskim posiadał automobil. O bogatym życiu Karla Weisshuhna daje świadectwo w swoich książkach jego wnuczka, znana pisarka Joy Adamson.

Fiedor (Fídor) Kašpar Melchior Baltazar

* 5. 1. 1811 Ostrawa – +16. 12. 1879 Opawa
Przedsiębiorca, sukiennik, producent wafli i założyciel firmy Fídor, obecnie Opavia.

Za sławą opawskich wafli stoi żona Amálie Fiedorowa. Chciała dopomóc dobrobytowi rodziny, bowiem jej małżonek Kašpar w silnej konkurencji sukienniczej nie potrafił bardziej znacząco się przebić. Od 1840 r. zaczęła piec dla spacerujących Opawian w żelaznych kleszczach nad otwartym ogniem cukrowe wafle karlowarskie. Pieczenia wafli jednak nie wprowadziła, była widocznie kontynuatorką któregoś piekarza spośród swoich krewnych. Jej syn Theodor podawał bowiem rok 1830 w logo reklamowym jako datę założenia firmy. Kašpar Fiedor wkrótce zaniechał rzemiosła sukienniczego i stał się tylko wytwórcą wafli. Po jego śmierci firmę przejął jego syn Theodor. W duchu tradycji rodzinnej kontynuował pieczenie wafli, ale tym razem już fabrycznym sposobem. Niestety, Theodor Fiedor wcześnie zmarł, troska o troje małych dzieci i fabrykę spoczęła więc na owdowiałej małżonce Marii. Okazała się faktyczną osobowością, fabrykę poleciła wyposażyć w wydajne maszyny, poszerzyła asortyment produkcyjny i rynek zbytu. Popyt przewyższał ofertę, więc zakład się przenosił. W roku 1997 firma przeniosła się do dzielnicy Vávrovice, gdzie ma siedzibę do dnia dzisiejszego.